Zamieszanie prawne, arbitralność ocen i spór MARR-PARP – kluczowe problemy programu HoReCa
Program HoReCa (Inwestycja A1.2.1) miał wspierać przedsiębiorców w sektorach gastronomii, turystyki, hotelarstwa i kultury. Niestety, brak możliwości odwoławczych, chaos prawny i nierówne traktowanie wnioskodawców podważyły jego skuteczność.
Brak możliwości odwoławczych
Jednym z najpoważniejszych problemów programu był brak realnej ścieżki odwoławczej. Regulamin przewiduje jedynie możliwość złożenia wniosku o ponowną ocenę, ale:
- Brak niezależnej weryfikacji: Wniosek o ponowną ocenę rozpatruje ten sam operator, co uniemożliwia obiektywną ocenę.
- Decyzja ostateczna i nieodwołalna: Regulamin (§9) jasno wskazuje, że wynik ponownej oceny jest ostateczny.
- Brak możliwości eskalacji: Wnioskodawcy nie mogą zgłaszać systemowych problemów ani błędów proceduralnych do instytucji nadrzędnych, takich jak PARP.
„Wynik ponownej oceny przedsięwzięcia MŚP jest ostateczny i nie podlega dalszemu odwołaniu” (Regulamin §9).
Niespójność przepisów i chaos prawny
Operatorzy stosowali różne podstawy prawne, co wprowadzało chaos i dezorientację wnioskodawców:
- Rozbieżności w stosowaniu prawa: ARRSA powoływała się na Kodeks Postępowania Administracyjnego (KPA), podczas gdy PARP wyjaśniała, że właściwy jest Kodeks Cywilny (KC), jako że program oparty jest na umowach cywilnoprawnych.
- Brak jednolitych wytycznych: Operatorzy różnie interpretowali te same kryteria regulaminu, co prowadziło do nierówności w ocenie wniosków.
„Nabór prowadzony jest na podstawie umowy cywilnoprawnej między Operatorem a wnioskodawcą” (Regulamin §9).
Brak jednolitego traktowania wnioskodawców
Różnice w podejściu do oceny wniosków między operatorami doprowadziły do nierównego traktowania przedsiębiorców:
- Regionalne różnice w interpretacji kryteriów: Kryterium A.2 dotyczące prowadzenia działalności w województwie realizacji projektu było interpretowane w różny sposób przez ARRSA i TISE, co prowadziło do nierówności.
- Opóźnienia w ocenach i podpisywaniu umów: W wyniku sporu między PARP a MARR wnioski z naboru nr 2 pozostawały nieocenione przez wiele miesięcy, podczas gdy inne regiony kontynuowały proces zgodnie z harmonogramem.
Spór między MARR a PARP
Spór między Małopolską Agencją Rozwoju Regionalnego (MARR) a PARP dotyczył braków w dokumentacji programu, w tym braku regulacji dotyczących cesji praw i obowiązków na wypadek rozwiązania umowy. Skutki sporu obejmowały:
- Wstrzymanie oceny wniosków: MARR odmówiła oceny wniosków z naboru nr 2, oczekując na aneksy do umowy z PARP.
- Opóźnienia w podpisywaniu umów: Przedsiębiorcy, którzy otrzymali pozytywne decyzje, musieli czekać na rozwiązanie sporu.
„Terminy podpisywania umów uległy przesunięciu w czasie wyłącznie z uwagi na brak konkretnych decyzji PARP” (MARR, 2024).
Wnioski i rekomendacje
Aby uniknąć podobnych problemów w przyszłości, konieczne są następujące działania:
- Wprowadzenie niezależnej procedury odwoławczej: Obiektywna weryfikacja decyzji operatorów zwiększyłaby zaufanie przedsiębiorców do procesu.
- Ujednolicenie wytycznych: PARP powinien opracować spójne standardy oceny, które będą stosowane przez wszystkich operatorów.
- Jednolite stosowanie prawa: Konieczne jest zapewnienie, że wszystkie przepisy programu będą jasne i jednolicie stosowane.
- Przestrzeganie terminów: Operatorzy i instytucje nadzorujące muszą być zobowiązani do przestrzegania ustalonych harmonogramów.